DİKKATİNİZE: Elimden geldiği kadarıyla mesajlarınızı cevaplamaya çalışacağım. Mesajınızı bırakırken, bahsettiğiniz dersi ve konuyu mutlaka belirtiniz. Sorularınızı ve yorumlarınızı bırakmak için tıklayınız
DERS 13: SIFAT (yalın hali)
ALIŞTIRMALAR
SÖZLÜK
Sıfat isim kelimesini (yada ismin alternatifi olarak kişi zamirini) niteler. Nasıl, hangisi ve kaçıncı olduğunu ifade eder. Rusça’da sıfatlar isim kelimeye (yada kişi zamirine) bağlıdır. Bu yüzden sıfat nitelediği kelimenin cinsine ve tekil yada çoğul olduğuna göre çekilmlemeli. Ayrıca isim ile birlikte hallerde de çekimlenir.
Sözlüklerde sıfatın yalın halinde eril cinsinin çekimi verilir. Sıfatta cinsine göre ve hallerde çekiminde vurgunun kayması olmaz. Cümlede isim kelimenin öncesinde gelir. (Bazen sıfatı vurguladığımızda, isimden sonra gelir).
Soru: nasıl? Hangi? Kaçıncı?
Eril cinsi како́й (kakoy)
Dişil cinsi кака́я (kakaya)
Orta cinsi како́е (kakoye)
Çoğul каки́е (kakiye)
İki tip sıfat vardır. 1.tip - eril cinsinin çekiminde - ЫЙ- ve -ОЙ- sonularla biten sıfatlar ve 2.tip - eril cinsinin çekiminde - ИЙ- sonularla biten sıfatlar.
1.tip 2.tip
Eril cinsi ЫЙ/ОЙ кра́снЫЙ (krasnıy) ИЙ си́нИЙ (siniy)
Dişil cinsi АЯ кра́снАЯ (krasnaya) ЯЯ си́нЯЯ (sinâya)
Orta cinsi ОЕ кра́снОЕ (krasnaye) ЕЕ си́нЕЕ (sineye)
Çoğul ЫЕ кра́снЫЕ (krasnıye) ИЕ си́нИЕ (siniye)
Sıfatın kökü herzaman sessiz harfle biter. Mesela кра́снЫЙ sıfatının kökü красн oluyor, - ЫЙ- değişecek sonu.
Sıfatının kökü Ж, Ч, Ш, Щ özel sessiz harfler ile bitiyorsa çekimi böyle olur:
Eril cinsi ИЙ хоро́шИЙ (haroşıy) горя́чИЙ (garâçiy)
Dişil cinsi АЯ хоро́шАЯ (haroşaya) горя́чАЯ (garâçaya)
Orta cinsi ЕЕ хоро́шЕЕ(haroşeye) горя́чЕЕ (garâçeye)
Çoğul ИЕ хоро́шИЕ (haroşıye) горя́чИЕ (garâçiye)
Sıfatının kökü Г, К, Х özel sessiz harfler ile bitiyorsa çekimi böyle olur:
Eril cinsi ИЙ ма́ленькИЙ (malinkiy) ти́хИЙ (tihiy)
Dişil cinsi АЯ ма́ленькАЯ (malinkaya) ти́хАЯ (tihaya)
Orta cinsi ОЕ ма́ленькОЕ (malinkaye) ти́хОЕ (tihaye)
Çoğul ИЕ ма́ленькИЕ (malnkiye) ти́хИЕ (tihiye)
ALIŞTIRMALAR:
1.Bu yeni bir bina.
Э́то но́вое зда́ние.
2.Bu çok güzel bir ülke.
Э́то краси́вая страна́.
3.Bu benin oğlum. O çok akılı bir çocuk.
Э́то мой сын. Он о́чень у́мный ма́льчик.
4.Biz çok iyi arkadaşız.
Мы о́чень хоро́шие друзья́.
5.Bu tişört mavi değil, lacivert.
Э́то не голуба́я, а си́няя футбо́лка.
6.Bu onların yeni evi.
Э́то их но́вый дом.
7.Bu çok ilginç bir film.
Э́то о́чень интере́сный фильм.
8.Bu benim sevdiğim şarkı.
Э́то моя́ люби́мая пе́сня.
9.Bu çok soğuk bir su.
Э́то о́чень холо́дная во́да.
10.Onlar çok iyi insanlar.
Они́ о́чень хоро́шие лю́ди.
SÖZLÜK:
Хоро́ший - iyi
У́мный – zeki, akılı
До́брый – iyi, iyi kalpli
Холо́дный - soğuk
Горя́чий – sıcak (yiyecek/ içecek için)
Интере́сный- ilginç, enteresan
Люби́мый – sevgili
Но́вый - yeni
Кра́сный – kırmızı
Си́ний- lacivert
Ма́ленький -küçük
Ти́хий- sessiz