DERS 4

DİKKATİNİZE:  Elimden geldiği kadarıyla mesajlarınızı cevaplamaya çalışacağım. Mesajınızı bırakırken, bahsettiğiniz dersi ve konuyu mutlaka belirtiniz. Sorularınızı ve yorumlarınızı bırakmak için tıklayınız

DERS 4 :     İSİM ÇOĞUL (Yalın hal)

                   ÖZEL SESSİZ HARFLERİN KURALLI

                   EN ÇOK KULLANILAN İSTİSNA KELİMELERİN TABLOSU

                   SÖZLÜK

İSİM ÇOĞUL (Yalın hal)

Bu derste yalın halde isim kelimelerin çoğul çekimini yapmayı öğreneceğiz.

 Önce tablo şeklinde vereceğim, sonra da tek tek anlatacağım.

ÖZEL SESSİZ HARFLERİN KURALLI:

NOT: Bu kuralı sadece çoğul çekimi  için değil, ilerde iyilik zamiri, sıfat, fiil çekimi için de kullanacağız.

К, Г, Ш, Щ, Ж, Х, Ч      → Ы̸  → И

                                   →   Я̸  → А

                                   →  Ю̸  →   У

Bu 7 tane sessiz harten sonra asla  - Ы - gelmez, onun yerine  - И- gelir; asla  - Я- gelmez, onun yerine  - А -  gelir; asla  - Ю - gelmez, onun yerine  - У - gelir;

 

ERİL CİNSİ           Θ + Ы/И        Ь̸ + И

DİŞİL CİNSİ          А̸̸  + Ы/И       Я̸ + И     Ь̸ + И

ORTA CİNSİ         О̸  + А            Е̸  + Я

ERİL CİNSİ: Sessiz harfle biten eril cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için son sessiz harfi kontrol etmemiz gerek. Özel  ise - И  eklenir; özel değil ise – Ы  eklenir.

Örnek:

телефо́н – телефо́ны , во́лос – во́лосы , нож – ножи́ , ключ – ключи́

Yumuşak işaretle (Ь) biten eril cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için – yumuşak işareti (Ь) düşürüyoruz ve И ekliyoruz.

Örnek:

Гость – го́сти , кора́бль - корабли́

DİŞİL CİNSİ: A  harfle biten dişil cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için son A harfi düşürüyoruz, sonra kalan sessiz harfi kontrol ediyoruz. Özel  ise - И  eklenir; özel değil ise – Ы  eklenir.

Örnek:

Ла́мпа – ла́мпы , маши́на – маши́ны , кни́га – кни́ги , рука́ - ру́ки

Я  harfle biten dişil cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için son Я harfi düşürüyoruz ve И ekliyoruz.

Örnek:

Пе́сня – пе́сни, ку́хня – ку́хни, ка́пля - ка́пли

Yumuşak işaretle (Ь) biten dişil cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için – yumuşak işareti (Ь) düşürüyoruz ve И ekliyoruz.

Örnek:

Возмо́жность – возмо́жности , но́вость - но́вости

ORTA CİNSİ: O  harfle biten orta cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için son O harfi düşürüyoruz ve A ekliyoruz.

Örnek:

Мы́ло – мы́ла , лицо́ - лица

E  harfla biten orta cinsi tekil bir kelimenin çoğul çekimi yapmak için son E harfini düşürüyörüz ve Я ekliyoruz.

Örnek:

Мо́ре – моря́ , по́ле - поля́

TEKİL ÇEKİMİ OLMAYAN KELİMELERİ:

 Para – Де́ньги (dengi)

Saat ( cihaz) – часы́ (çisı)

TEKİL ÇEKİMİNDE KULLANILAN KELİMELERİ:

ERİL CİNSİ:

интерне́т – internet

ко́фе –  kahve

хле́б – ekmek

DİŞİL CİNSİ:

любо́вь – sevgi, aşk

му́зыка – müzik

рабо́та – mesleki iş

во́да – su

со́да - soda

ORTA CİNSİ:

пальто́-  palto

такси́- taksi

кафе́- kafe

хо́бби – hobi

мя́со – et

пи́во- bira

моро́женное - dondurma

EN ÇOK KULLANILAN İSTİSNA KELİMELERİN TABLOSU:

 

  TEKİL ÇOĞUL
insan, kişi   челове́к лю́ди
çocuk, bebek ребёнок   де́ти
anne  мать ма́тери
baba оте́ц отцы́
erkek kardeş       брат                   бра́тья
kız kardeş        сестра́                 сёстры
arkadaş (er.c.)   друг     друзья́
eş (er.c)           муж  мужья́ 
eş (d.c.)         жена́ жёны
komşu (er.c.)     сосе́д сосе́ди
sandalye    стул   сту́лья
ev  дом  дома́
şehir го́род                 города́
adres а́дрес                 адреса́
hesap  счёт  счета́
sözleşme догово́р              договора́
pasaport       па́спорт   паспорта́
çiçek   цвето́к                цветы́
ağaç     де́рево            дере́вья
gün день  дни
göz  глаз                   глаза́

 

Derste kullanılan kelimeleri:

мо́ре - deniz

по́ле – arsa, tarla

мы́ло – sabun

 лицо́ - insanın yüzü

возмо́жность – imkan, fırsat (d.c.)

но́вость – haber (d.c.)

ла́мпа –  lamba

маши́на – araba

кни́га – kitap

рука́ - el

гость – erkek misafir

кора́бль – gemi (er.c.)

пе́сня – şarkı

ку́хня – mutfak

ка́пля - damla

телефо́н – telefon

во́лос – saç

нож – bıçak

ключ – anahtar