ZAMAN VE SÜRE KALIPLARI, ZAMAN ZARFI

DİKKATİNİZE:  Verimli çalışmak içi KISALTMALAR  bölümüne bakınız tıklayınız

Elimden geldiği kadarıyla mesajlarınızı cevaplamaya çalışacağım. Mesajınızı bırakırken, bahsettiğiniz dersi ve konuyu mutlaka belirtiniz. Sorularınızı ve yorumlarınızı bırakmak için tıklayınız

 

        Hareket fiillerle birlikte zaman kalıpları fazlasıyla kullanıldığını görüyoruz. Aşağıda göreceğiniz zaman kalıpları kullanabilmemiz için rakam kuralı tekrarlayalım tıklayınız

          Fakat zaman kalıplarda bize 4.h gerekli. Eril cinsi cansız kelemeler yalın halde kaldıkları için, sadece dişi cinsi bir sonraki tabloda verilmektedir:

                          4.h/D.c

              Saniye/ dakika/ hafta

Одну́     секу́нду/ мину́ту/  неде́лю

Две       секу́нды/ мину́ты/ неде́ли

Пять      секу́нд/ мину́т/  неде́ль

 

1. Saat kaç?

Кото́рый час?

07:00

Şuan saat yedi.

Сейча́с семь часо́в.

 

2. Saat kaçta?

В кото́ром часу́?

В 10:00

Bugün saat on ’da toplantımız var.

Сего́дня у нас собра́ние в де́сять часо́в.

 

3. Süre: bir saattir, iki gündür, bir haftadır vs.

NOT: Eylemin ne kadar sürdü ifadesi.

Ско́лько ?

Dişi cinsi - ОДНУ́+ 4. H İSİM

Eril cinsi ve Dişi cinsi (2…) – RAKAM+İSİM

(оди́н) час/два дня/(одну́) неде́лю

Ben bu kitabı iki haftadır okuyordum.

Я чита́л э́ту кни́гу две неде́ли.

 

4. Süre: bir saatte, iki günde, bir haftada vs.

NOT: Eylemin bitmesi için gereken süre ifadesi.

За скол́ько ?

Dişi cinsi - ЗА + ОДНУ́+ 4. H İSİM

Eril cinsi ve Dişi cinsi (2…) – ЗА + RAKAM+İSİM

за (оди́н) час/за два дня/за (одну́) неде́лю

Ben bu kitabı iki hafta ’da okudum.

Я прочита́л э́ту кни́гу за две неде́ли.

 

5. Süre: bir saat lığına, iki günlüğüne, bir haftalığına vs.

На ско́лько ?

Dişi cinsi - HА + ОДНУ́+ 4. H İSİM

Eril cinsi ve Dişi cinsi (2…) – HА + RAKAM+İSİM

на (оди́н) час/на два дня/на (одну́) неде́лю

Babam iki günlüğüne bana kendi arabasını vermişti.

Оте́ц   дал мне свою́ маши́ну на два дня.

 

• Ayrıca раньше kelimesi bu kalıbın sonunda РА́НЬШЕ kelimesi kullandığımızda, daha erken demiş oluyoruz. Ve ПО́ЗЖЕ kelimesi bu kalıbın sonunda, daha geç anlamına gelir.

на час ра́ньше/на час по́зже

Bugün işlerimi bir saat önce bitirdim.

Сего́дня я зако́нчила дела́ на час ра́ньше.

Ders saat yedi ’de değil, bir saat daha geç başladı.

Уро́к на́чался не в семь часо́в, а на час по́зже.

 

6. Önce: bir saat önce, iki gün önce, bir hafta önce vs.

Когда́?

Dişi cinsi - ОДНУ́+ 4. H İSİM + НАЗАД

Eril cinsi ve Dişi cinsi (2…) – RAKAM+İSİM + НАЗАД

(оди́н) час наза́д/два дня наза́д/(одну́) неде́лю

наза́д

Ben iki yıl önce üniversiteyi bitirdim.

Я око́нчил университе́т два го́да наза́д.

 

7. Sonra: bir saat sonra, iki gün sonra, bir hafta sonra vs.

Когда́?

Dişi cinsi - ЧЕ́РЕЗ  + ОДНУ́+ 4. H İSİM

Eril cinsi ve Dişi cinsi (2…) – ЧЕ́РЕЗ  + RAKAM+İSİM

че́рез (один́) час/че́рез два дня/че́рез (одну́)неде́лю

Üç gün sonra Ankara’da olacağım.

Я бу́ду в Анкаре́ че́рез три дня.

 

8. Geçen hafta, geçen ay, geçen sene, geçen sefer vs. diyebilmek için sıfat прошлый kullanılır.

Not: geçen gün kavramı Rusça da kullanılmaz.

Когда́?

(B/HA + 6.H SIFAT+6.H. İSİM)

На про́шлой неде́ле   -geçen hafta

В про́шлом ме́сяце  -geçen ay

В про́шлом год́у  -geçen yıl/sene

В про́шлый раз (özel durum) -geçen sefer

Geçen ay biz projeyi bitirdik.

Мы зако́нчили прое́кт в пр́ошлом ме́сяце.

Geçen sefer biz seninle konuşamadık.

В про́шлый раз мы с тобо́й не смогли́ поговори́ть.

 

9. Ertesi gün, gelecek hafta, gelecek ay, gelecek sene, gelecek sefer(bir dahaki sefer) v.s. diyebilmek için sıfatlar следующий/будущий kullanılır.

Когда́?

(B/HA + 6.H SIFAT+6.H. İSİM)

В сле́дующий раз (özel durum)   -gelecek sefer(bir daha ki sefer)

На сле́дующий день (özel durum) -ertesi gün

На сле́дующей/бу́дущей неде́ле -gelecek hafta

В след́ующем/бу́дущем ме́сяце -gelecek ay

В сле́дующем/бу́дущем году́  -gelecek sene

Gelecek hafta ben Rusya’da olacağım.

Я буду в Росси́и на сле́дующей неде́ле.

Bira daha ki sefer, her şeyi doğru yapacağım.

В сле́дующий раз я сде́лаю всё прави́льно.

 

10. Günde bir kes/kere, hafta da bir kes/defa, yılda bir kez/defa vs.

Сколько раз в + 4.н. isim?

(RAKAM+ раз (RAKAMA GÖRE ÇEKİMİ)+ B + 4.H.İSİM)

Один раз  -bir kez/defa

Два раза -iki kez/ defa

Пять раз -beş kez/ defa

В день  -gün de

В неде́лю -hafta da

В ме́сяц -ay da

В год  -sene de /yıl da

Eşimi günde iki kez arardım.

Я звони́л жене́ два ра́за в день.

Ayda iki kez İstanbul da oluyorum.

Я быва́ю в Стамбу́ле два ра́за в ме́сяц.

 

11. Yaklaşık kavramı:

1. – ПРИМЕ́РНО- kelimesi kullanarak.

Yaklaşık saat ikide.

Приме́рно в два часа́.

Yaklaşık üç gün sonra.

Приме́рно че́рез три дня.

Yaklaşık iki hafta sonra.

Приме́рно две неде́ли наза́д.

 

2. Ölçü olan kelimesi (rakama göre çekimlenmiş şeklinde) ilk sırada kullanmak.

NOT:  geçen hafta vs., gelecek hafta vs. kullanılmaz.

Yaklşık saat ikide.(civarı)

Часа́ в два.

Yaklaşık üç gün sonra. (civarı)

Дня че́рез три.

Yaklaşık iki hafta sonra. (civarı)

Неде́ли две наза́д.

 

• Ayrıca bu tür kelimelerle, tamamlanmamış öntakılı ya da öntakısız hareket fiiller kullanılır:

Всегда́  - hep, her zaman

Нико́гда - hiç bir zaman

Обы́чно - genelde, genellikle

Постоя́нно - devamlı, sürekli

Иногда́  - bazen

Всё вре́мя - hep, her zaman, sürekli

Непре́рывно - aralıksız

Ча́сто  -  sık sık

Ре́дко - nadir, nadiren

Мно́го раз - defalarca